Εμπειρία σταθμός στην ζωή μου

 

Πριν μερικούς μήνες μου ζήτησαν να συμμετέχω σε μια ημερίδα της Π.Α.Λ.Ο. (Πανελλήνια Αντικωφωτική & Λογοθεραπευτική Οργάνωση) που θα γινόταν στο τμήμα Λογοθεραπείας στο ΤΕΙ Καλαμάτας τον Νοέμβριο του 2011 με θέμα «Σύγχρονη διάγνωση και αντιμετώπιση των διαταραχών της Ακοής και του Λόγου».

Μου ζητήθηκε να παρουσιάσω τις δυσκολίες που είχα ως κωφή, δηλαδή τις λογοθεραπείες μου, την εκπαίδευσή μου, πως φόρεσα ακουστικά κι άλλα τέτοιου τύπου. Με αυτό τον στόχο κάθισα λοιπόν να γράψω την ομιλία μου. Κοιτάζοντας την κενή οθόνη και αναθυμούμενη την ζωή μου, ξεπήδησε από μέσα μου ένα τελείως διαφορετικό κείμενο επηρεασμένο από τα προσωπικά μου βιώματά. Ενημέρωσα τον υπεύθυνο της Π.Α.Λ.Ο. για την αλλαγή του θέματος της ομιλίας μου και δέχτηκαν να την παρουσιάσω. Σας τη παραθέτω παρακάτω, τα συμπεράσματα δικά σας.

Εμπειρία σταθμός στην ζωή μου

Κάθε άνθρωπος αξίζει αποδοχή, σεβασμό κι αγάπη. Αυτό ισχύει και για όλους τους ανθρώπους με προβλήματα ακοής ανεξάρτητα αν επικοινωνούν μόνο με ομιλία ή μόνο με νοηματική ή και με τα δύο. Πάνω σε αυτό βασίζεται η εμπειρία μου που θα σας παρουσιάσω.

Λέγομαι Ισμήνη Πολίτη, και είμαι κωφή, φοίτησα σε σχολείο ακουόντων, σπούδασα αρχιτεκτονική και έκανα μεταπτυχιακό. Δουλεύω ως αρχιτέκτων αλλά παράλληλα ασχολούμαι και με συμπληρωματικές θεραπείες. Με μια πρόταση σας είπα όλο το βιογραφικό μου!

Δεν θα ήθελα να σας απασχολήσω με τα γεγονότα της ζωής μου ως κωφή: εκπαίδευση, λογοθεραπείες, προμήθεια ακουστικών, προβλήματα συναναστροφής κλπ. Θα ήθελα να επικεντρώσω στην εμπειρία που αποκόμισα από την συμμετοχή μου σε δυο συνέδρια στο παρελθόν και πως την βίωσα.

Η εκπαίδευσή μου ξεκίνησε όταν ήμουν τριών χρονών και αφορούσε χειλεανάγνωση, ομιλία και ακουστική εξάσκηση ενώ η νοηματική γλώσσα δεν συμπεριλαμβανόταν. Σε ηλικία 17 ετών μου προτάθηκε από τις λογοθεραπεύτριες μου να μιλήσω στο 4^ο Συνέδριο του Πανελλήνιου Συλλόγου Ειδικών στις Διαταραχές του Λόγου στην Αθήνα. Ένιωσα περήφανη που θεωρούσαν ότι μπορούσα να μιλήσω σε ένα τέτοιο συνέδριο παρόλο που ήμουν μικρή και η άρθρωσή μου δεν ήταν τέλεια. Όμως πιο σημαντικό για μένα ήταν ότι μέσω αυτού του συνεδρίου πίστευα ότι θα γνώριζα κι άλλους ανθρώπους σαν εμένα ή και νοηματίζοντες κωφούς. Υποσυνείδητα μάλλον είχα και την ελπίδα ότι θα μπορούσαμέσα από παρέα με νοηματίζοντες κωφούς να μάθαινα και νοηματική που πάντα ήθελα να μάθω για να έχω την δυνατότητα να επικοινωνώ μαζί τους. Βλέπετε, με το να πηγαίνω σε σχολείο ακουόντων, δεν είχα την δυνατότητα να γνωρίσω κανέναν νοηματίζοντα κωφό και οι ομιλούντες κωφοί που είχα γνωρίσει μετριούνταν στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αυτή την επιθυμία μου την ανέφερα μάλιστα στην διάλεξή μου στο συνέδριο. Ετοίμασα με πολύ αγάπη και χαρά την διάλεξή μου και περίμενα πως και πως την ημέρα που θα γινόταν το συνέδριο. Επειδή η άρθρωσή μου δεν ήταν τέλεια και στο κοινό θα υπήρχαν άνθρωποι που μπορεί να μην είχαν εμπειρία με τον τρόπο που μιλάει ένα κωφό άτομο, οι λογοθεραπεύτριες μαζί με τους γονείς μου αποφάσισαν να φωτοτυπήσουν την διάλεξή μου και να την μοιράσουν στους συμμετέχοντες ούτως ώστε να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα μη κατανόησης των λεγόμενών μου. Τότε βλέπετε δεν υπήρχε το powerpoint και ο μόνος τρόπος να βοηθηθεί το κοινό να κατανοήσει ακόμα περισσότερο την διάλεξή μου ήταν μόνο αυτός. Για τους νοηματίζοντες κωφούς υπήρχε επιπλέον διερμηνέας νοηματικής γλώσσας.

Προς μεγάλη μου έκπληξη, στο τέλος της διάλεξης μου, δέχτηκα μεγάλη επίθεση από κωφά άτομα για δύο πράγματα. Πρώτον ότι έκανα την διάλεξη μιλώντας και όχι σε νοηματική γλώσσα (την οποία μάλιστα δεν γνώριζα) αφού είμαι κωφή. Δεύτερον επειδή διανεμήθηκε σε φωτοτυπίες. Θεώρησαν ότι αυτά ήταν προσβολή τόσο για μένα την ίδια όσο και για εκείνους. Στα διαλείμματα και στο τέλος του συνεδρίου ένιωθα μια εχθρότητα απέναντί μου ενώ οι νοηματίζοντες κωφοί με απέφευγαν.

Ως δεκαεφτάχρονη ήμουν πολύ ευαίσθητη και η επίθεση αυτή με εξέπληξε πολύ και με πλήγωσε. Αναρωτήθηκα τι ήταν το τόσο κακό που είχα κάνει, όταν μέχρι τότε είχα τον έπαινο των δασκάλων μου και του περιβάλλοντος μου για τους κόπους που είχα καταβάλλει από μωρό παιδί. Ένιωσα ότι ακύρωναν, διέγραφαν όλους τους κόπους και τις προσπάθειες και τον αγώνα που είχα δώσει να μπορέσω να καταλάβω τι γίνεται γύρω μου και να επικοινωνήσω. Επιπλέον αυτή η «διαγραφή» γινόταν από άτομα που ήταν σαν εμένα, άτομα με πρόβλημα ακοής, πράγμα που με πλήγωνε ακόμα περισσότερο. Δεν καταλάβαινα για ποιο λόγο ήταν τόσο επιθετικοί απέναντί μου. Ένιωσα μεγάλη πίκρα, απογοήτευση και στεναχώρια από την αντιμετώπισή τους. Κι εγώ που περίμενα ότι θα γνωρίσω άλλους έφηβους κωφούς και θα κάναμε παρείτσα και θα με βοηθούσανε να μπω στον κόσμο των νοηματιζόντων κωφών! Ύστερα από αυτή την αντιμετώπιση που εισέπραξα, όπου φύγει φύγει! Δεν ήθελα πια να έχω επαφή με νοηματίζοντες κωφούς και βέβαια ούτε να μάθω νοηματική.

Έτσι εστίασα στο σχολείο μου, στα μαθήματά μου, κατάφερα να τελειώσω το σχολείο και να μπω στο πολυτεχνείο στην Αρχιτεκτονική. Εστίασα και εκεί στα μαθήματα μου έχοντας κάνει delete στον εγκέφαλό μου ότι είχε σχέση με νοηματική. Βαθιά μέσα μου υπήρχε ένα τραύμα που δεν το συνειδητοποιούσα. Την εποχή που μπήκα στο πολυτεχνείο οι γονείς μου είχαν ανακαλύψει ένα παγκόσμιο συνέδριο ατόμων με προβλήματα ακοής που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια σε διαφορετική χώρα. Το συνέδριο αυτό διοργανωνόταν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό για Άτομα με Προβλήματα Ακοής (The International Federation of Hard of Hearing People – IFHOH) και γινόταν τότε στην Ελβετία. Με προέτρεψαν να πάω μαζί τους για να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου πάνω σε θέματα αντιμετώπισης κώφωσης – βαρυκοίας αλλά έχοντας δεδομένη την αντιμετώπιση κωφών από το συνέδριο που είχα συμμετάσχει, αντέταξα επιχειρήματα του τύπου ότι έχω πολλά μαθήματα και δεν γίνεται. Οι γονείς μου πήγαν και έμειναν ενθουσιασμένοι και με προέτρεψαν στο επόμενο συνέδριο, μετά 4 χρόνια, που γινόταν στο Ισραήλ, όχι μόνο να πάω μαζί τους αλλά και να μιλήσω εκεί. Αυτό κυρίως γιατί θα είχαμε έκπτωση στις συμμετοχές. Ύστερα από πολύ μεγάλη πίεσή τους δέχτηκα τέλος να μιλήσω εκεί. Με βαριά καρδιά, μην θέλοντας υποσυνείδητα να ασχοληθώ, πήρα την ίδια διάλεξη που είχα κάνει και παλιά και απλώς την εμπλούτισα με κάποια καινούργια δεδομένα. Ασυνείδητα προετοιμάστηκα με πολύ σκεπτικισμό και αγωνία για τα πυρά που θα δεχόμουνα. Οπλίστηκα με μια αόρατη πανοπλία που θα με εμπόδιζε να πληγωθώ και βέλη ώστε να είμαι σε ετοιμότητα για την αντεπίθεση.

Έτσι λοιπόν έφτασα στο συνέδριο. Εκεί συμμετείχαν όλων των ειδών κατηγορίες ανθρώπων από όλο τον κόσμο, ακούοντες φίλοι, συγγενείς κωφών, ΩΡΛ, λογοθεραπευτές, δάσκαλοι, θεραπευτές, διερμηνείς κλπ, άτομα με προβλήματα ακοής και όχι μόνο, οι οποίοι επικοινωνούσανε με όλους τους τρόπους, είτε με ομιλία, είτε με νοηματική είτε και με τα δύο. Άνθρωποι όλων των επιπέδων, συνομιλούσαν προσπαθώντας με αγάπη, σεβασμό, ευγένεια και καλή διάθεση να βρουν τρόπο επικοινωνίας ανεξάρτητα από την καταγωγή, ηλικία, μόρφωση και από το αν γνωρίζανε μόνο νοηματική ή μόνο ομιλία ή και τα δυο. Ένα περιβάλλον διαφορετικό από το συνέδριο που είχα μιλήσει. Παρόλα αυτά εξακολουθούσα να είμαι επιφυλακτική και αναρωτιόμουν τι θα γινόταν μετά την διάλεξή μου. Ξεκινώντας δειλά την διάλεξή μου παρατήρησα ότι την προβάλλανε σε οθόνη ώστε το κοινό να μπορεί να την διαβάσει. Δηλαδή κάτι αντίστοιχο με τις φωτοτυπίες που είχαμε μοιράσει στο συνέδριο στην Αθήνα. Αναστέναξα με ανακούφιση, τουλάχιστον οι ακούοντες θα με κατανοούσανε καλύτερα γιατί αν η άρθρωσή μου στα ελληνικά δεν ήταν τέλεια, στα αγγλικά σίγουρα θα ήταν χειρότερη. Επιπλέον παρατήρησα ότι υπήρχε διερμηνέας νοηματικής οπότε θα κατανοούσαν και νοηματίζοντες κωφοί την διάλεξή μου. Ωστόσο ακόμη φοβόμουν ότι θα γίνει κάτι παρόμοιο με το συνέδριο στην Αθήνα. Αλλά ήμουν προετοιμασμένη να αντιμετωπίσω τυχόν επιθέσεις. Αν δεν με θέλανε ούτε αυτή την φορά, ούτε κι εγώ δεν τους ήθελα. Αν με αγνοούσανε, θα τους αγνοούσα κι εγώ.

Δεν ήμουν όμως προετοιμασμένη για μια ανοιχτή αγκαλιά. Η αντιμετώπιση του κοινού ήταν θετικότατη. Όλοι με αποδέχτηκαν όπως είμαι, για την ομιλία μου τσάτρα πάτρα στα αγγλικά, με συγχάρηκαν για την άνεσή μου να μιλήσω και με τίμησαν προσκαλώντας με να παρακολουθήσω τις δικές τους διαλέξεις. Γνώρισα πολλούς κωφούς εκεί, που γνωρίζανε την δική τους νοηματική γλώσσα αλλά καταφέραμε να επικοινωνήσουμε με διάφορους τρόπους. Δεν ένιωσα από την μεριά τους κάποια ενόχληση επειδή δεν γνώριζα καθόλου νοηματική. Αντιθέτως υπήρχε μια αίσθηση ομόνοιας, κάναμε διάφορες δραστηριότητες, παιχνίδια και ξεναγήσεις στην Ιερουσαλήμ. Έφυγα από το συνέδριο με τις καλύτερες εντυπώσεις, χαρούμενη, ευτυχισμένη και ξαλαφρωμένη. Ξαλαφρωμένη γιατί είχα την επιβεβαίωση ότι δεν ήταν λάθος που είχα μάθει να μιλάω παρόλο που είμαι κωφή. Επιπλέον είδα ότι υπάρχουν κωφοί που δέχονται τον άλλον όπως είναι, τον αγκαλιάζουν με αγάπη και αποδοχή ανεξάρτητα από τον τρόπο που επικοινωνεί.

Επέστρεψα στην Αθήνα και η ζωή μου συνεχίστηκε όπως και πριν. Διάβασμα, εξετάσεις, διπλωματική, πτυχίο, μεταπτυχιακό. Όμως, κάτι μέσα μου είχε αλλάξει. Όταν πια βρήκα δουλειά σε αρχιτεκτονικό γραφείο και είχα ελεύθερο χρόνο, τι έκανα; Πήγα και έμαθα νοηματική. Είχα ξεπεράσει την αρνητική μου αντιμετώπιση και είχα επανακτήσει την παλιά μου επιθυμία,που είχα από παιδί, να είμαι σε επαφή με κωφούς ανεξαρτήτως τρόπου επικοινωνίας.

Τελειώνω όπως άρχισα. Η όλη αυτή εμπειρία με δίδαξε ότι εν τέλει οι άνθρωποι, όλοι μας, αξίζουμε αγάπη, αποδοχή, και σεβασμό ανεξάρτητα από το τι είναι ο καθένας μας και από τον τρόπο επικοινωνίας μας. Όλοι μας είμαστε ανθρώπινα όντα με ψυχή και πνεύμα και ίσως αυτό θα έπρεπε να σκεφτόμαστε πάνω από όλα.

Ευχαριστώ τους διοργανωτές της σημερινής ημερίδας και κυρίως τον κο Μίμη Σκαναβή που μου δώσανε την ευκαιρία να συμμετέχω και όλους εσάς που είχατε την υπομονή να με ακούσετε.

Επίσης ευχαριστώ και την Σειρήνα την γατούλα μου που με βοήθησε στην πληκτρολόγηση της διάλεξης καθώς και τους γονείς μου, χωρίς εκείνους δεν θα ήμουν αυτή που είμαι.